ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ

Κωνσταντῖνος Χολέβας

Πολιτικός Ἐπιστήμων

Εὐτυχῶς! Ἀποφύγαμε τό ἐντελῶς ἀπαράδεκτο ἀρχικό σχέδιο Νέου Λυκείου, τό ὁποῖο προέβλεπε ὡς ὑποχρεωτικά μαθήματα μόνον τά Ἀγγλικά, τά Νέα Ἑλληνικά καί τή Γυμναστική. Ὅμως καί ἀπό ὅσα ἀνακοινώθηκαν ἐπισήμως ἔχουμε σοβαρούς λόγους νά ἀνησυχοῦμε. Δέν ξέρω πόσα θά ἀλλάξουν καί ποιά περιθώρια βελτιώσεως ὑπάρχουν. Αὐτή τή στιγμή ὑπάρχει στό τραπέζι ἕνα πρόγραμμα Νέου Λυκείου, τό ὁποῖο ἀρχίζει νά ὑλοποιεῖται ἀπό τή σχολική χρονιά 2011-2012, ἄρα δικαούμαστε νά ἐκφράσουμε τά πρῶτα σχόλιά μας.

Γιά νά συνεννοούμαστε καλύτερα δηλώνω ὅτι δέν μέ ἐνδιαφέρει μόνον ἡ ἐκπαίδευση ὡς ἐπαγγελματική κατάρτιση ἤ ὡς ἁπλῆ παράθεση γνώσεων. Μέ ἀπασχολεῖ τό εὐρύτερο ἰδεῶδες τῆς παιδείας μας. Τί ἄνθρωπο θέλουμε νά διαμορφώσουμε. Θέλουμε ἕναν ἄνθρωπο ρομπότ μέ καλές γνώσεις Ἀγγλικῶν καί Πληροφορικῆς γιά νά γίνει πειθήνιος ὑπάλληλος τῶν ξένων συμβούλων πού θά στείλει ἡ τρόϊκα ὡς παρατηρητές τῆς ὀρθῆς ἐφαρμογῆς τῶν Μνημονίων Ι καί ΙΙ; Ἤ θἐλουμε τή δια-μόρφωση (ἐξ οὗ καί ὁ ὅρος μόρφωση) ὁλοκληρωμένων προσωπικοτήτων μέ ἦθος, μέ φόβο Θεοῦ, καλλιέργεια σώματος καί ψυχῆς, ἀγάπη γιά τήν πατρίδα καί τόν συνάνυρωπο, μέ αἴσθηση εὐθύνης καί μέ δοκιμασμένα πρότυπα; Ἡ Παιδεία μέ Π κεφαλαῖο εἶναι γιά μᾶς τούς Ἕλληνες ταυτισμένη μέ τόν συνδυασμό Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γραμματείας, Ὀρθόδοξης Πίστης , ἱστορικῆς συνειδήσεως καί γλωσσικῆς συνέχειας χωρίς νά παραμελοῦμε τίς σύγχρονες ἐξελίξεις τῆς Ἐπιστήμης καί τῆς Τεχνολογίας.

Ἔχοντας, λοιπόν, κατά νοῦν τήν ἀξία τῆς πραγματικῆς παιδείας, ἡ ὁποία διαπλάθει ἀνθρώπινους χαρακτῆρες, διαφωνῶ ἐξ ἀρχῆς μέ τήν μεταροπή τοῦ Λυκείου ἐδῶ καί ἀρκετά χρόνια σέ φροντιστήριο καί προθάλαμο τῶν Πανελληνίων Ἐξετάσεων. Τό Λύκειο εἶναι ἤ μᾶλλον θά ἔπρεπε νά εἶναι μέρος τῆς Γενικῆς Παιδείας καί νά προσφέρει ἐγκύκλια μόρφωση. Τό νέο Λύκειο ἁπλῶς ἐπιτείνει τή φροντιστηριακή μορφή τοῦ ὑπάρχοντος Σχολείου χωρίς νά καταργεῖ τά ἰδιωτικα΄φροντιστήρια καί τά ἰδιαίτερα.

Ξεκινῶ μέ τήν ἔκφραση ἀνησυχἰας τῶν Ἑλλήνων Φιλολόγων, τήν ὁποία συμμερίζομαι πλήρως. Μέ ἐπιστολή της πρός τό Ὑπουργεῖο Παιδείας, Διά Βίου Μαθήσεως καί Θρησκευμάτων ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Φιλολόγων μέ ἡμερομηνία 6.4.2011 καταθέτει τίς ἀκόλουθες ἀνησυχίες καί ἐνστάσεις:

«...Ἀκυρώνεται ὁ χαρακτήρας τῆς γενικῆς παιδείας στίς Β΄ καί Γ΄ τάξειες, ὅπου ἀφαιροῦνται βασικά μορφωτικά μαθήματα, ὅπως τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά, τά ὁποῖα διδάσκονταν ἀνελλιπῶς σέ ὅλες τίς μεταρρυθμιστικές φάσεις τοῦ Λυκείου, καθώς καί ἡ Φιλοσοφία. Κατ’ ἀρχάς ἐπισημάινουμε ὅτι ἡ ἑνιαιοποίηση διαφορετικῶν ἀντικειμένων σέ ἕνα μάθημα «Ἑλληνική Γλῶσσα καί Γραμματεία» τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας καί Γραμματείας καί τῆς Νεοελληνικῆς Γλώσσας καί Γραμματείας δέν συνάδει μέ τή φιλοσοφία, τούς γενικούς σκοπούς καί τούς εἰδικούς στόχους διδασκαλίας τῶν συγκεςκριμένων μαθημάτων, τά ὁποῖα σέ ὅλα τά προγράμματα σπουδῶν τῆς Β/θμιας ἐκπαίδευσης ἦσαν μέχρι τώρα ἀνεξάρτητα καί διακριτά...».

Ἡ ἐπιστολή ἐπισημαίνει τή ἀνάγκη διατήρησης τῆς κλασικῆς παιδείας ὡς ἀπαντήσεως στά ἐρωτήματα τῶν σημερινῶν νέων καί ἐκφράζει ἀνησυχία γιά τήν πιθανή κατάργηση τῶν κειμένων «Σοφοκλέους Ἀντιγόνη» καί «Θουκυδίδου Περικλέους Ἐπιτάφιος», τά ὁποῖα θεωροῦνται μορφωτικά ἀγαθά ἀνεκτίμητης παιδευτικῆς ἀξίας. Θυμίζω ὅτι ὅταν ὁ Ζισκάρ Ντ’ Ἐσταίν συνέτασσε τό ἀτυχῆσαν Σύνταγμα τῆς Εὐρώπης εἶχε θέσει ὡς προμετωπίδα τόν ὁρισμό τῆς δημοκρατίας ἀπό τόν Ἐπιτάφιο τοῦ Περικλέους. Ἀλλά καί ἡ Ἀντιγόνη θεωρεῖται διαχρονικό καί οἰκουμενικό κείμενο. Μιλᾶ γιά τήν ἠθική συνείδηση καί τούς ἄγραφους νόμους πού πολλές φορές εἶναι ἀνώτεροι ἀπό τούς γραπτούς νόμους τῶν τυράνων. Γιατί ἀραγε κάποοιοι στήν ἐποχή μας θέλουν νά καταργήσουν ἔνα κείμενο πού διδάσκει τόν πατριωτισμό (Ἐπιτάφιος) καί μία τραγωδία που ὑμνεῖ τή φωνή τῆς συνειδήσεως ἀπένατι στή βαραβαρότητα καί στήν καταπίεση: Εἶναι τυχαῖο ἤ ὑπάρχει ἰδεολογική σκοπιμότητα;

Μιλῶντας γιά τήν ἀνθρωπιστική παιδεία ἡ συζήτηση αὐθόρμητα ἔρχεται στά Θρησκευτικά. Σέ μία ἐποχή κατά τήν ὁποία οἱ χῶρες τοῦ πρώην κομμουνιστικοῦ συνασπισμοῦ ἐπαναφέρουν τά Θρησκευτικά ὡς ὁμολογιακό μάθημα – δηλαδή μέ βάση τήν Ὀρθοδοξία γιά Ρώσους, Σέρβους, Βουλγάρους κ.ἄ. –καί σέ μία Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, ἡ ὁποία στά σχολεῖα τῶν ὑπαλλήλων της θεωρεῖ ὡς βασικό μάθημα τά Θρησκευτικά ἀπό τήν Α΄Δημοτικοῦ, ἔρχονται κάποιοι δῆθεν προοδευτικοί Ἕλληνες και θέλουν νά άλλοιώσουν τό περιεχόμενο τοῦ μαθήματος και μάλιστα ἔρχονται νά τό καταστήσουν ἐπιλεγόμενο καί ὄχι ὑποχρεωτικό. Τό Νέο Λύκειο διατηρεῖ τό μάθημα ὡς δίωρο καί Ὀρθόδοξο στήν Α΄ Λυκείου, τό μετατρέπει σέ μονόωρο καί θρησκειολογικό στή Β΄Λυκείου καί τό καταργεῖ ούσοαστικά στή Γ΄ Λυκείου μεταβάλοοντάς το σέ δίωρο μέν ἀλλά θρησκειολογικό καί ἐπιλεγόμενο. Ἐδῶ θά πρέπει νά γίνει –μέ ἀγάπη καί καλοπροαίρετη διάθεση- λόγος γιά τίς εὐθύνες ὁρισμένων «μοντέρνων» θεολόγων, οἱ ὁποῖοι πρῶτοι ἄνοιξαν τήν ἄστοχη συζήτηση περί θρησκειολογικοῦ μαθήματος χωρίς κανείς νόμος καί καμμία πλειοψηφία γονέων ἤ μαθητῶν νά τό ἀπαιτοῦν. Τό ἐπιχείρημα τῶν Θεολόγων αὐτῶν ἦταν «νά κάνουμε τό μάθημα θρησκειολογικό καί ὄχι ὁμολογιακό ὥστε νά διατηρήσουμε τήν ὑποχρεωτικότητά του». Τελικά συνέβη ἀκριβῶς τό ἀντίθετο. Στήν μέν Α Λυκείου ὅπου τό μάθημα πααρμένει ὁμολογιακό εἶναι καί ὑποχρεωτικό. Στή Γ΄ Λυκείου ὅπου λαμβάνει χαρακτῆρα θρησκειολογικό γίνεται ἐπιλεγόμενο. Τό πάθημα ἄς γίνει μάθημα γιά νά μήν ἀνοίγουμε μόνοι μας τόν ἀσκό τοῦ Αἰόλου, διότι δέν γνωρίζουμε ποιοί καί πόσο δυνατοί ἄνεμοι θά ἀπελευθερωθοῦν! Ἡ ἀπαίτηση τῆς κοινωνίας μας κατά συντριπτική πλειοψηφία εἶναι νά παραμείνει τό μάθημα Ὀρθόδοξο καί ὑποχρεωτικό, μέ τή δυνατότητα ἀπαλλαγῆς –καί ἐναλλακτικοῦ μαθήματος Ἠθικῆς προσθέτω ἐγώ-γιά ἑτεροδόξους καί ἀλλοθρήσκους.

Ἡ Ἱστορία ὠς μάθημα ἀπαραίτητο γιά τή διαμόρφωση ἐθνικῆς καί ταυτοχρόνως οἰκουμενικῆς συνειδήσεως, βάλλεται ποικιλοτρόπως. Σέ σχολικά βιβλία μέχρι καί σέ τηλεοπτικές σειρές παρατηροῦμε μία ἐργώδη προσπάθεια ὁρισμένων νά ἀμφισβητήσουν τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, νά γκερεμίσουν τά πρότυπα ἡρώων καί μαρτύρων τά ὁποῖα γαλούχησαν τό Γένος ἐπί αἰῶνες, νά χλευάσουν τόν πατριωτικό καί παιδευτικό ρόλο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τοῦ κλήρου καί νά διαμορφώσουν ἕνα ἔξωθεν ἐπιβεβλημένο σκηνικό βελτιώσεως τῶν ἑλληνοτουρκικῶν σχέσεων μέ τό ψαλίδισμα σημαντικῶν ἱστορικῶν σελίδων. Ὅλα αὐτά τά ἀντεπιστημονικά καί ἀντιπαιδαγωγικά, τά ὁποῖα στεροῦν ἀπό τά Ἑλληνόπουλα τά ὑγιῆ πρότυπα καί τόν σώφρονα πατριωτισμό ὡς ἐφόδια γιά τή ζωή τους, φοβοῦμαι ὅτι θά τά δοῦμε στά νέα βιβλία καί προγράμματα Ἱστορίας του Λυκείου. Μακάρι νά διαψευσθῶ. Άλλά τό ἀρχικό προσχέδιο τοῦ Λυκείου, τό ὁποῖο πρότεινε μόνον Εὐρωπαϊκή και ὄχι Ἑλληνική Ἱστορία μέ καθιστᾶ ἐπιφυλακτικό. Ἄλλωστε βλέπουμε καί τήν ἀπαράδεκτη ὑποβάθμιση τοῦ Βυζαντίου καί τοῦ 1821 στό Γυμνάσιο, ὁπότε ἀναμένουμε τά χειρότερα. Οἱ μαθητές τοῦ Λυκείου θά ἔχουν δικαίωμα ψήφου ἀμέσως μετά τήν ἀποφοίτησή τους. Πῶς θά αἰσθάνονται ὑπεύθυνοι πολίτες χωρίς καλή γνώση τῆς ἑνιαίας Ἱστορίας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τήν Ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα;

Ὁλοκληρώνω αὐτή τή σύντομη κατάθεση σκέψεων μέ τόν προβληματισμό μου γιά τήν ὁμαδική ἐργασία τῶν μαθητῶν, ἡ ὁποία θά ὑπολογίζεται στή βαθμολογία. Δέν καταλαβαίνω γιατί θά μπορεῖ νά γίνεται καί στά Ἀγγλικά, ἀφοῦ ὅλα τά μαθήματα τοῦ Λυκείου διδάσκονται στά Ἑλληνικά. Ἄλλωστε πῶς θά ἐντάξουμε τούς ἀλλοδαπούς μαθητές στήν ἑλληνική κοινωνία ἄν δέν τούς παράσχουμε ἀμιγῶς ἑλληνική παιδεία καί γλῶσσα; Ἐπίσης διερωτῶμαι γιατί ἤδη ὀνομάσθηκε αὐτή ἡ ὁμαδική ἐργασία μέ τόν ἀγγλικό ὅρο PROJECT! Δόξα τῷ Θεῷ ἡ γλῶσσα μας ἔχει τή δυνατότητα νά προσφέρει πάμπολλες νοηματικές ἀποχρώσεις καί παραλλαγές. Μεταξύ σοβαροῦ καί ἀστείου ἀρχίζω νά σκέπτομαι μήπως ἡ ἀγγλομανία αὐτή προετοιμάζει τά ἑλληνόπουλα γιά νά ζήσουν σέ μία Ἑλλάδα μέ μειωμένη ἐθνική κυριαρχία, ὅπως δήλωσε τόν Ἰούλιο 2011 ὁ ἐπικεφαλῆς τῶν δανειστῶν μας Ζάν Κλώντ Γιουνκέρ. Σέ μία χώρα τῆς ὁποίας τά ὑπουργεῖα δέν θά διοικοῦνται οὐσιαστικά ἀπό Ἕλληνες ἐκλεγμένους ὑπουργούς, ἀλλά ἀπό τούς PROJECT MANAGERS πού προβλέπει τό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα τοῦ Ἰουνίου 2011.

Ὁ Θεός νά βάλει τό χέρι του!

Κ.Χ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2011