Τα τέσσερα πιθανά σενάρια για τη διάσωση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση

-Εκδοση ευρωομολόγου
-Διμερής δανεισμός
-Επιδοτήσεις και
-Στήριξη των ελληνικών τίτλων

του Σωτήρη Νίκα 

Την «προφορική διάσωση» της Ελλάδας προσπάθησαν να επιτύχουν χθες από το Νταβός η Γαλλία, η Γερμανία, ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος της Κομισιόν κ. Χοακίν Αλμούνια και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), την ίδια στιγμή που πανευρωπαϊκώς διακινούνται τέσσερα σενάρια «έμπρακτης διάσωσης» της Ελλάδας από την Ευρώπη.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύονται στον ευρωπαϊκό Τύπο, στους κόλπους της Κοινότητας φαίνεται πως σχεδιάζονται τέσσερα σενάρια για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει η Ευρώπη να «σώσει» την Ελλάδα, σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας βάζει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της Ευρωζώνης. Αυτά περιλαμβάνουν:

1. Επιδοτήσεις - Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Οπως έχει γίνει σε χώρες-μέλη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, η Κομισιόν θα μπορούσε να αποφασίσει την άμεση εκταμίευση του μεγαλύτερου μέρους από τις επιδοτήσεις 20,2 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013. Μάλιστα, θεωρείται ότι κάτι τέτοιο θα στηρίξει και την ανάπτυξη, καθώς η πλειονότητα των αναλυτών θεωρεί ότι η πρόβλεψη για συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2010 κατά 0,3% είναι πολύ αισιόδοξη και τελικά θα διαμορφωθεί σε πολύ χειρότερα επίπεδα. Εναλλακτικά μπορεί να εξεταστεί η αύξηση του δανεισμού της Ελλάδας από την ΕΤΕπ. Η παρουσία στη θέση του αντιπροέδρου της ΕΤΕπ ενός Ελληνα (του κ. Πλ. Σακελλάρη) συμβάλλει στην έντονη φημολογία για την αύξηση του δανεισμού από την τράπεζα. Πάντως, είναι μια πρακτική που η ΕΤΕπ εφήρμοσε και το 2009, προχωρώντας σε αύξηση του δανεισμού προς χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης κατά περίπου 40%. Επίσης, οι διοικητές της ΕΤΕπ -οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε.- θα μπορούσαν να ζητήσουν επίσης από την τράπεζα να δανειστεί χρήματα από την αγορά και να τα χρησιμοποιήσει για να αγοράσει ελληνικά ομόλογα, σύμφωνα με το σενάριο που περιλαμβάνει την εμπλοκή της τράπεζας.
2.  Διμερής δανεισμός. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, θα μπορούσε να συναφθεί διμερής δανεισμός μεταξύ Ελλάδας και κάποιας ευρωπαϊκής χώρας ή ακόμα και να εγγυηθεί κάποια χώρα για τα ομόλογα της Ελλάδας.
3.  Στήριξη μέσω δανείων. Μια κίνηση που θα μπορούσε να είναι η πιο λογική, αλλά πιθανόν απαιτεί την πολιτική απόφαση όλων των χωρών-μελών της Ευρώπης, είναι να αγοράσουν όλες οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. ελληνικά ομόλογα, στηρίζοντας έτσι τη συγκεκριμένη αγορά και την ελληνική οικονομία συνολικά.
4. Εκδοση ευρωομολόγου. Πρόκειται για μια συζήτηση που είχε γίνει και πέρυσι τέτοιο καιρό, αλλά δεν χρειάστηκε να υλοποιηθεί. Αφορά στην έκδοση κοινών ομολόγων από την Ευρωζώνη συνολικά, με την Ελλάδα να αποκομίζει μέρος των εσόδων από την έκδοση αυτή, μειώνοντας έτσι το κόστος δανεισμού της. Και αυτό το σενάριο, για να υλοποιηθεί, χρήζει της κοινής πολιτικής απόφασης των ηγετών της Ε.Ε.

Χθες η διαφορά απόδοσης (spread) του ελληνικού 10ετούς ομολόγου με το αντίστοιχο γερμανικό υποχώρησε, από το ιστορικό υψηλό των 405 μονάδων βάσης της Πέμπτης, στα επίπεδα των 365-380 μονάδων.

Ωστόσο, οι αγορές φαίνεται πως πλέον έχουν επιβάλει το αυξημένο κόστος δανεισμού στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως σεναρίων, καθώς το spread στις αρχές της εβδομάδας κινούνταν στην περιοχή των 300 μονάδων.
Μάλιστα, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή, δήλωσε ότι «η Ελλάδα υποφέρει κάθε μέρα από την έλλειψη αξιοπιστίας στις αγορές», ενώ παραδέχθηκε ότι με τα σημερινά προβλήματα «θα ήταν καταστροφικό να ήμασταν εκτός Ευρωζώνης».
Πάντως, παρά τα θετικά σχόλια που ακούστηκαν χθες στο Νταβός για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Παπακωνσταντίνου έδειξε ότι ο δρόμος είναι δύσκολος και τα χρονικά περιθώρια περιορισμένα. «Εως τα μέσα του 2010 θα έχουμε δώσει δείγματα γραφής για την περικοπή του ελλείμματος», δήλωσε ο υπουργός. Ομως, σημείωσε ότι στο τέλος του 2010 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) φαίνεται να «ανατρέπει την προηγούμενη κατάσταση» ενεχυρίασης των ομολόγων, γεγονός το οποίο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην Ελλάδα αν δεν βελτιώσει τη δημοσιονομική της εικόνα.
Ο κ. Αλμούνια υποστήριξε πως η νευρικότητα για την Ελλάδα θα εξαφανιστεί με την οριστικοποίηση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ). Οι συστάσεις της Κομισιόν για το ΠΣΑ θα γίνουν την ερχόμενη εβδομάδα και «δεν θα απέχουν πολύ από το ελληνικό σχέδιο», αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητηθεί η λήψη νέων μέτρων.
Αλλωστε, και ο κ. Παπακωνσταντίνου υποστήριξε ότι «θα λάβουμε επιπλέον μέτρα, εάν χρειαστεί».
Ο κ. Αλμούνια επισήμανε πάντως ότι «διάσωση Ελλάδας από Ε.Ε. δεν υπάρχει και είναι αδύνατη. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος χρεοκοπίας για τη χώρα», ενώ σχολιάζοντας τα σενάρια αποχώρησης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δήλωσε ότι είναι «εντελώς εκτός πραγματικότητας».
Στο πλαίσιο των επαφών που είχε χθες ο κ. Παπακωνσταντίνου, συναντήθηκε και με τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) κ. Ντομινίκ Στρος-Καν, ξεκαθαρίζοντας ότι η συζήτηση δεν αφορά σε καμία περίπτωση την παροχή οικονομικής βοήθειας από το ταμείο. Παράλληλα, ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ κ. Α. Γκουρία υποστήριξε ότι η κατάσταση της Ελλάδας είναι υπό έλεγχο και ότι η χώρα δεν αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα της Ευρωζώνης.
Από το Νταβός, ο κ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε χθες ότι «τις αγορές θα πρέπει να τις ανησυχεί εάν εμείς θα κάνουμε τη δουλειά μας όπως έχουμε υποσχεθεί. Θα ρίξουμε το έλλειμμα κι αυτό είναι που πρέπει να ενδιαφέρει τις αγορές». Μάλιστα, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι μετά την έγκριση του ΠΣΑ από την Ε.Ε., τα spreads θα επιστρέψουν σε φυσιολογικά επίπεδα και η αγορά θα καθησυχαστεί, ενώ αναμένει ότι «από τα μέσα Φεβρουαρίου θα φανούν τα πρώτα σημάδια μείωσης στο έλλειμμα, ενώ θα λάβουν χώρα και οι πρώτες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες». Πάντως, ο υπουργός υποστήριξε πως η εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων δεν θα πλήξει την ανάπτυξη και σε περίπτωση που η «ανάπτυξη έλθει αργότερα, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει επιπλέον μέτρα».

Νέες επαφές
Παρά τις εκατέρωθεν διαψεύσεις από Ελλάδα και Goldman Sachs, οι αγγλικοί Financial Times (F.T.) επανήλθαν χθες στο θέμα της συμφωνίας των δύο πλευρών για προώθηση από τον διεθνή οίκο ελληνικού χρέους.
Σε δημοσίευμά της, η εφημερίδα αναφέρει ότι ρόλο - κλειδί στις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με ξένους επενδυτές διαδραματίζει η Goldman Sachs, η οποία «αν και δεν έχει λάβει άμεση εντολή από την ελληνική κυβέρνηση, διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην προσπάθεια διάσωσης».
Μάλιστα, σημειώνει ότι μια ακόμη ομάδα του αμερικανικού χρηματοοικονομικού ομίλου βρίσκεται από την Πέμπτη στην Αθήνα συνοδεύοντας αντιπροσώπους του αμερικανικού hedge fund του κ. Τζον Πόλσον, προκειμένου να έχουν συναντήσεις με τραπεζίτες, οικονομολόγους και αναλυτές.
Πρόκειται για ένα από τα funds που έχουν στην κατοχή τους σημαντικό μέρος των ελληνικών ομολόγων και για τα οποία έχουν διαρρεύσει φήμες ότι κερδοσκοπούν σε βάρος της Ελλάδας αυτήν την εποχή.
Επίσης, οι F.T. υποστηρίζουν ότι εκτός από αυτή τη συνάντηση η Goldman Sachs έχει προγραμματίσει και επισκέψεις άλλων υποψήφιων επενδυτών στην Αθήνα. Στο άρθρο περιλαμβάνεται και μια δήλωση οικονομικού αναλυτή προς τους F.T., ο οποίος αναφέρει ότι «η Goldman Sachs έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο ως σύμβουλος της κυβέρνησης», προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια ορθή κίνηση, με δεδομένο ότι τα στελέχη της έχουν άριστες γνώσεις και καλές ιδέες.
Πάντως, οι F.T. δίνουν εξηγήσεις για το πρόσφατο δημοσίευμά τους που ήθελε την Ελλάδα να προωθεί προς πώληση έως και 25 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους στην Κίνα. Οπως σημειώνει η εφημερίδα, το δημοσίευμα αυτό στηρίχτηκε σε πληροφορίες από τρεις διαφορετικές πηγές «με πολύ στενές σχέσεις με κορυφαία στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και με πηγή πολύ κοντά στην ελληνική ναυτιλία, που διαθέτει μακροχρόνιες σχέσεις με Κινέζους αξιωματούχους».

Καθημερινή