O "εθνάρχης" Καραμανλής

Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα http://www.koutipandoras.gr/

Μια παλιά ιστορία που εξηγεί γιατί είμαστε ανιστόρητοι

Του δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη 03/03/2010

Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας. Κι ο λαϊκισμός, ένας μεγάλος εχθρός. Αλλά δεν υπάρχει μεγαλύτερος από τον εαυτό μας. Αυτόν τον «εθνικό» εαυτό μας που μας δικαιολογεί πάντα αφού πρώτα μας τοποθετήσει στον υψηλό θρόνο απ’ όπου όλοι και όλα, τα ξένα, των άλλων, φαίνονται υποδεέστερα. Αρκεί να μη χρειάζεται να μετρήσουμε με συγκεκριμένα μέτρα. Να μη μιλάμε δηλαδή για έλλειμμα, παραγωγικότητα, απόδοση, κόστος. Αρκεί να μιλάμε για αόριστες, μη μετρήσιμες, σχεδόν μεταφυσικές έννοιες. Υπερηφάνεια, δόξα, ελληνικότητα, δίκιο. Διαθέτουμε τη μεγαλοπρέπεια των φιλολογικών εννοιών. Τώρα βέβαια, αν κάνουμε τον κόπο να κοιτάξουμε την ιστορία των άλλων λαών (και των Τούρκων και των Σέρβων και των Άγγλων και των Βούλγαρων) θα διαπιστώσουμε πως όλοι αυτοπροσδιορίζονται ως περήφανοι, γενναίοι, ηρωικοί, αδικημένοι. Και διαθέτουν όλοι και κατ’ αποκλειστικότητα τη θεία ευλογία.

Το δημοσίευμα του «Focus» εξόργισε και μένα. Αλλά ήταν ένα ανόητο, κίτρινο δημοσίευμα των κοκορακίων της γερμανικής δημοσιογραφίας. Ήταν όμως μια άποψη και ο καθένας έχει δικαίωμα σε αυτήν. Θυμηθείτε πόσες φορές έχουμε μιλήσει για κουτόφραγκους ή αμερικανάκια. Βεβαίως τα αστροπελέκια που έφτιαξαν το εξώφυλλο πρέπει γενικώς να προσέχουν όταν χρησιμοποιούν ιστορικούς συμβολισμούς, γιατί αν κάποιοι μπουν στον πειρασμό να απαντήσουν αναλόγως, δυστυχώς η Γερμανία δε διαθέτει κάποια Αφροδίτη της Βόννης, αλλά μορφές που ταυτίστηκαν με την παγκόσμια ντροπή. Είχε δίκιο ο Πάγκαλος πως η Γερμανία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την ελληνική οικονομία. Τα γερμανικά στρατεύματα κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σκότωσαν Έλληνες, κατέκαψαν την Ελλάδα και κατέκλεψαν περιουσίες και τα αποθέματα χρυσού της χώρας. Αρκεί βέβαια να μην ξεχνάμε πόσο ευθύνονται οι Έλληνες και οι ελληνικές κυβερνήσεις.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που δε διεκδίκησε πολεμικές αποζημιώσεις, αλλά γι’ αυτό δε φταίνε οι Γερμανοί. Το μεταπολεμικό ελληνικό κράτος, αυτό που δημιουργήθηκε (για να μην ξεχνάμε την Ιστορία) και από συνεργάτες των Γερμανών, αρκετά ένοχο και πολύ περισσότερο δουλικό, υπερασπίζοντας ίσως τον εαυτό του, τη φύση του, παραιτήθηκε κάθε διεκδίκησης. Η υπόθεση Μέρτενς, που συγκλόνισε την Ελλάδα τη δεκαετία του ‘60, είναι μια παλιά ιστορία αρκετά επεξηγηματική. Πριν από χρόνια, μια δημοσιογραφική έρευνά μου για την υπόθεση αυτή χαρακτηρίστηκε ως προσπάθεια αποκαθήλωσης του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Το «έθνος» έπρεπε να παραμείνει η μυθική περιγραφή των σχολικών εγχειριδίων και ο εθνάρχης το σύμβολο μιας ηρωικής και όχι συνεργαζόμενης με τους Ναζί Δεξιάς.

Ο Μέρτενς, οι αποζημιώσεις και ο Καραμανλής

Το Μάιο του 1957, ο Μαξ Μέρτενς, ο χασάπης της Θεσσαλονίκης, ο Ναζί που ευθυνόταν για τον εκτοπισμό των Ελλήνων Εβραίων και την κλοπή των περιουσιών τους, επέστρεψε στην Ελλάδα. Σύμφωνα με μια σημερινή εκδοχή, για να αναζητήσει κομμάτι του θησαυρού των Εβραίων που είχε βυθίσει με πλοίο στην Ελλάδα. Όπως και να έχει, σίγουρος πάντως, για τη φιλικότητα του ελληνικού καθεστώτος. Καταζητούμενος από το 1947, ένιωθε περιέργως αρκετά ασφαλής στη χώρα που είχε κατακάψει. Εκείνη την εποχή, μάλιστα, ήταν στέλεχος του γερμανικού υπουργείου Δικαιοσύνης και φίλος του καγκελάριου Αντενάουερ. Κάποιοι Εβραίοι, όμως, τον αναγνώρισαν και απαίτησαν τη σύλληψή του. Ο Μέρτενς πραγματικά συνελήφθη.

Το Νοέμβριο του 1958 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τον Ευάγγελο Αβέρωφ επισκέπτονται τη Βόννη. Ενδίδουν στις πιέσεις του Αντενάουερ να μη διεκδικήσουν πολεμικές αποζημιώσεις. Με την επιστροφή στην Ελλάδα ο Καραμανλής περνά μάλιστα νόμο για αναστολή δίωξης εγκληματιών πολέμου. Ακόμη και οι Άγγλοι την εποχή εκείνη κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση πως «αμνηστεύει εγκληματίες πολέμου». Ο μοναδικός εγκληματίας πολέμου που έχουμε στην Ελλάδα είναι ο Μέρτενς. Ο νόμος αρχικώς τον εξαιρεί από την αμνήστευση, αλλά λίγο αργότερα τροποποιείται ο νόμος (ν.δ. 3933/1959) και τον συμπεριλαμβάνει. Έτσι, ενώ ο Μέρτενς καταδικάζεται σε 25 έστω μόλις χρόνια κάθειρξης, στέλνεται στη Γερμανία όπου απελευθερώνεται. Η υποχωρητική συμπεριφορά του Καραμανλή δεν έχει καμμιά εμφανή εξήγηση. Κυβερνητικά στελέχη λένε πως ευνοεί το κλίμα των καλών σχέσεων Ελλάδας - Γερμανίας και την είσπραξη ενός δανείου 200 περίπου εκατομμυρίων μάρκων. Αντί να διεκδικήσουμε δεκάδες δισεκατομμύρια, όπως είχαμε δικαίωμα, το βουλώνουμε με ένα δάνειο. Γιατί;

Κατά πολλούς η εξήγηση είναι σε όσα είπε μόλις απελευθερώθηκε ο ίδιος ο Μαξ Μέρτενς. Με συνεντεύξεις του στη «Σπήγκελ» και την «Ηχώ» του Αμβούργου υποστηρίζει πως κατά την κατοχή συνεργάτες του ήταν μέλη της κυβέρνησης Καραμανλή. Κατονομάζει μάλιστα συγκεκριμένα:

1. Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σύμφωνα με τον Μέρτενς ο Καραμανλής είχε δώσει πληροφορίες ακόμη και για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, αλλά οι Γερμανοί δεν τον πίστεψαν.

2. Το Δημήτρη (Τάκο) Μακρή, υπουργό Εσωτερικών του Καραμανλή

3. Το Γεώργιο Θέμελη, υφυπουργό Άμυνας

4. Τη Δοξούλα σύζυγο του Μακρή, η οποία ήταν γραμματέας του και σύνδεσμος με τους πληροφοριοδότες

Οι συνεντεύξεις αναστατώνουν την πολιτική ζωή της χώρας. Η ΕΔΑ μιλά για προδότες που αντάλλαξαν τη γερμανική σιωπή με υποχωρήσεις από τις αποζημιώσεις. Έτσι εξηγήθηκε η σπουδή επίσκεψης του Καραμανλή στη Βόννη και η απελευθέρωση του Μέρτενς. Αποκαλύφθηκε πως πραγματικά ο Μακρής την εποχή της κατοχής διορίστηκε από τα γερμανικά στρατοδικεία ως «δικηγόρος» Ελλήνων. Η γυναίκα του Δοξούλα ήταν πραγματικά γραμματέας του Μέρτενς στη Θεσσαλονίκη και ο Θέμελης διορισμένος από τους Γερμανούς νομάρχης. Για τον Καραμανλή δεν υπήρχαν στοιχεία. Μόνο ο τρόπος που έκλεισε την υπόθεση των ελληνικών διεκδικήσεων. Κανένας από τους θιγομένους δεν κατέφυγε στα γερμανικά δικαστήρια εναντίον του Μέρτενς.

Η ανώμαλη δεκαετία του ‘60 και βέβαια το μετεμφυλιοπολεμικό ελληνικό κράτος έθαψε την υπόθεση Μέρτενς. Στα άπαντα Καραμανλή υπάρχει μόνο μια παράγραφος για την υπόθεση που έριξε την πιο σκοτεινή σκιά στην προσωπική ιστορία του Καραμανλή. Η Ιστορία, για μια ακόμη φορά, υποχώρησε μπροστά στις ανιστόρητες και αυθαίρετες ερμηνείες της. Ο Καραμανλής έγινε Εθνάρχης, οι Έλληνες όσο περήφανοι ήθελαν τα σχολικά εγχειρίδια και οι συνεργάτες των Ναζί ιστορικές οικογένειες πάνω από όλα πατριωτικές.

Αυτή είναι η εξήγηση γιατί η Ελλάδα δεν πήρε πολεμικές αποζημιώσεις. Δεν μπορώ να καταλάβω, βεβαίως, γιατί όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις όχι μόνο δεν ευνόησαν, αλλά σαμποτάρισαν προσπάθειες Ελλήνων πολιτών (κάτοικοι Διστόμου) να διεκδικήσουν με βάση τους ευρωπαϊκούς νόμους όσα είχαν δικαίωμα.

Οι Γερμανοί βεβαίως είναι φίλοι μας, αλλά φίλτατη είναι η αλήθεια. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τους λεονταρισμούς και τις εκρήξεις εθνικής αγανάκτησης, γιατί το δάχτυλο της Αφροδίτης σηκώθηκε ειρωνικά μπροστά στο πρόσωπό μας.

Η εθνική μας περηφάνεια δεν απειλήθηκε από έναν ανόητο συντάκτη ύλης του «Focus», αλλά από εμάς τους ίδιους. Και θα απειλείται όσο στη θέση της ιστορικής αλήθειας βάζουμε ανιστόρητους αγανακτισμένους και εύθικτους απολιτικούς.