Η Εκκλησία και η κρίση

Η Εκκλησία και η κρίση

Κωνσταντίνος Χολέβας - Πολιτικός Επιστήμων

«Ζητούνται ακόμη μεγαλύτερες δόσεις ενός φαρμάκου που αποδεικνύεται θανατηφόρο. Ζητούνται δεσμεύσεις που δεν λύνουν το πρόβλημα, αλλά αναβάλλουν μόνο προσωρινά τον προαναγγελθέντα θάνατο της Οικονομίας μας. Και υποθηκεύουν, ταυτόχρονα, την εθνική μας κυριαρχία. Υποθηκεύουν τον πλούτο που έχουμε, αλλά και αυτόν που μπορεί να αποκτήσουμε στα εδάφη και τις θάλασσές μας. Υποθηκεύουν την Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Εθνική μας Αξιοπρέπεια. Στη διαμόρφωση των αποφάσεων, οι φωνές των απελπισμένων, οι φωνές των Ελλήνων, αγνοούνται προκλητικά....».

Αυτά μεταξύ άλλων αναφέρονται στη συγκλονιστική επιστολή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου προς τον Πρωθυπουργό κ. Παπαδήμο, η οποία δημοσιοποιήθηκε στις 2.2.2012. Η επιστολή καταγγέλλει με παρρησία την αδιέξοδη και κοινωνικά ανάλγητη πολιτική των μνημονίων και καταλήγει με μία υπενθύμιση των πνευματικών θησαυρών μας, που είναι πολυτιμότεροι και μακροβιότεροι από τους υλικούς. Ο Μακαριώτατος τονίζει ότι η Ελλάδα του Πολιτισμού, η Ελλάδα της Ιστορίας, η Ελλάδα των παραδόσεων δεν μπορεί να χαθεί.... Μπορεί και πάλι να τραβήξει μπροστά!

Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην μακραίωνα πορεία της πάντα διαφύλαξε την οικουμενική αποστολή της και το πανανθρώπινο μήνυμα του Χριστού, αλλά ιδιαιτέρως για το Γένος των Ελλήνων στάθηκε μητέρα και τροφός σε όλες τις δύσκολες περιστάσεις. Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο χώρο του Ελληνισμού ήταν ποικιλόμορφη. Η ηθική μας ανάπλαση, η κοινωνική αλληλεγγύη, η διαμόρφωση χαρακτήρων, η καλλιέργεια των γραμμάτων και της τέχνης, η αγωνιστικότητα υπέρ της Ελευθερίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας, αυτά και πολλά άλλα συνέθεσαν και συνέδεσαν τους άρρηκτους δεσμούς Ελληνισμού και Ορθοδοξίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Ορθόδοξη Εκκλησία απέδειξε εμπράκτως ότι μπορεί να συνδυάσει το εθνικό με το οικουμενικό, την αγωνιστικότητα με την κοινωνική αλληλεγγύη. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες υπό δουλείαν βοηθούσαν τους φτωχούς και τα ορφανά, οργάνωνα την παραγωγή και την οικονομία, αλλά ταυτοχρόνως καλλιεργούσαν τον πόθο για την ελευθερία. Το κοινοτικό σύστημα των υποδούλων βασίσθηκε στην Ορθόδοξη ενορία και τα καταστατικά πολλών κοινοτήτων και συνεταιρισμών είναι γραμμένα από τους τοπικούς Επισκόπους. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε μία εποχή κρίσης του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελευθερισμού και μετά την κατάρρευση των μαρξιστικών καθεστώτων αμερικανοί κοινωνιολόγοι προτείνουν τον Κοινοτισμό ως την Τρίτη λύση για την κοινωνία και την οικονομία.

Στη σύγχρονη κρίση η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έμεινε ούτε θα μείνει απαθής. Ήδη χιλιάδες άνθρωποι σιτίζονται από τα συσσίτια των Ενοριών σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Υπό τις οδηγίες των Επισκόπων οι ιερείς και οι εθελόντριες κυρίες προσφέρουν δωρεά το φαγητό της ημέρας σε όποιον έχει ανάγκη χωρίς να ερωτούν το θρήσκευμα ή τη εθνική του καταγωγή. Όμως πέραν της υλικής συνδρομής η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει και ένα άλλο ίσως σημαντικότερο ρόλο. Την αναζήτηση και θεραπεία των πνευματικών αιτίων της κρίσης. Κάθε σκεπτόμενος Ορθόδοξος κατανοεί ότι η κρίση της οικονομίας προκλήθηκε από τον υλισμό, τον ευδαιμονισμό, τον καταναλωτισμό, την αλαζονεία, τη μανία να δείχνουμε πλουσιότεροι από τον γείτονα έστω και αν το σπίτι μας πεινάει. Ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών και ο υπερδανεισμός των κρατών είναι ένας φαύλος κύκλος που οδήγησε τις μεν οικογένειες σε απελπισία και αυτοκτονίες, τα δε κράτη όπως το Ελληνικό σε ταπεινωτικούς όρους που επιβάλλουν οι δανειστές. Το αν παραποιήθηκαν στοιχεία για να υποδουλωθούμε στο ΔΝΤ είναι κάτι που οπωσδήποτε πρέπει να διερευνηθεί. Αλλά το πνευματικό πρόβλημα παραμένει. Ξεφύγαμε από τις αρχές και αξίες της Ελληνορθόδοξης παράδοσης και υποδουλωθήκαμε στα υλιστικά πάθη και στον μιμητισμό ξενόφερτων ηθών και εθίμων.

Ορθώς επισημαίνει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ότι η μέχρι σήμερα ακολουθουμένη συνταγή είναι θανατηφόρα και οι δανειστές μας ζητούν να την συνεχίσουμε. Ορθότατα επίσης καταγράφει την ελπίδα που μας διδάσκει η Εκκλησία μας ότι αυτή η προβληματική Ελλάδα μπορεί και πάλι να σταθεί στα πόδια της. Αρκεί να θυμηθεί ο λαός μας ότι ανήκει στην Ελλάδα του Πολιτισμού και των παραδόσεων και να μην αφήνεται να ποδηγετείται από τις προπαγάνδες, από τα παπαγαλάκια, από τα τουρκικά σήριαλ, από την παιδεία άνευ προτύπων, από την κατατρομοκράτηση και την απαισιοδοξία που κάποιοι σκοπίμως καλλιεργούν. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν αποδέχθηκε τα απαισιόδοξα κηρύγματα. Διότι γνωρίσει ότι μετά τη Σταύρωση πάντα ακολουθεί η Ανάσταση.

Φυσικά μέσα στον κυκεώνα των προβλημάτων και των διλημμάτων πολλοί συνέλληνες θα αναρωτηθούν τί τελικά ωφελούν οι διαπιστώσεις του Αρχιεπισκόπου όταν επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια μας η Δαμόκλειος σπάθη του νέου μνημονίου. Πιστεύω ότι τέτοιες επισημάνσεις είναι ευεργετικές και για τους άρχοντες και για τους αρχομένους. Διότι δεν βασίζονται στη σκοπιμότητα προσπορισμού συγκεκριμένου οφέλους, αλλά ερείδονται στα ακλόνητα θεμέλια της Ελληνορθόδοξης Αυτοσυνειδησίας μας, η οποία μάς κράτησε όρθιους σε ακόμη πιο δύσκολες εποχές.

Η αγωνιστική παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στα ελληνικά πράγματα καταδεικνύει ότι η εθνική αφύπνιση και η κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι ασύμβατα στοιχεία όπως κάποιες ιδεολογίες πρεσβεύουν. Στην ελληνορθόδοξη παράδοση το εθνικό και το κοινωνικό συνυπάρχουν αρμονικά και σήμερα βοηθούν τη δημοκρατία μας να γίνει μία δημοκρατία ευθύνης. Η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου έρχεται στην κατάλληλη στιγμή για να δώσει μηνύματα στους κυβερνώντες και ελπίδα στον λαό.

Κ.Χ. 3.2.2012