Ενεργειακό (6)

Ανάγκη για κοινή γεωπολιτική στρατηγική

Η. Κονοφάγος: Τα κοιτάσματα καθορίζουν το ενεργειακό μέλλον Κύπρου-Ελλάδας

Άμεσες ενέργειες μεταξύ κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας για κατάρτιση γεωπολιτικού, οικονομικού και τεχνικού σχεδιασμού σε σχέση με τα κοιτάσματα σε ολόκληρη την περιοχή γύρω από την Κύπρο, εισηγείται με δηλώσεις του στον «Φ» και ο Ελλαδίτης εμπειρογνώμονας Ηλίας Κονοφάγος. Σύμφωνα με τον ίδιο -που έχει στενή συνεργασία με το Γαλλικό ινστιτούτο Πετρελαίων- οι επικείμενες επισκέψεις στην Κύπρο της Μέρκελ και του Σαρκοζί, αλλά και αυτή του Μεντιέγεφ που προηγήθηκε, δεν είναι άσχετες και με τον νέο ενεργειακό χάρτη που διαμορφώνεται, κάτι που δεν πρέπει να αφήσει αμέτοχη την Ελλάδα, αφού διαμορφώνεται η νέα γεωπολιτική στρατηγική για τη μείζονα περιοχή. Όπως αναφέρει ο ίδιος ειδικός και τέως γενικός διευθυντής Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων της Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε., την Τετάρτη, 29 Δεκεμβρίου 2010, στα θαλάσσια σύνορα Κύπρου-Ισραήλ, ανακοινώθηκε επίσημα η ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου που πραγματοποιήθηκε τα 10 τελευταία χρόνια στον κόσμο, το ΛΕΒΙΑΘΑΝ. Περιέχει 0,5 τρισ. m3 φυσικού αερίου, (που αντιστοιχεί στις σημερινές ανάγκες της Ελλάδας για 100 χρόνια).

«Στο Ισραήλ ο κόσμος που παρακολουθούσε τα γεγονότα χθες το βράδυ γιόρτασε ανοίγοντας σαμπάνιες. Οι χαρτογραφημένες εικόνες των κοιτασμάτων που ανακαλύφθηκαν και δημοσιεύτηκαν (Dalit, Τamar και Leviathan) και αυτών που πρόκειται να ανακαλυφθούν (Οικόπεδο 12 και όχι μόνο) μιλάνε από μόνες τους», τονίζει ο ίδιος. Τα συνολικά αναμενόμενα απολήψιμα αποθέματα από μόλις τρία θαλάσσια ερευνητικά οικόπεδα φθάνουν τα 2 τρισ. κυβικά μέτρα. Εάν λάβουμε υπ’ όψη ότι η μείζονα περιοχή μεταξύ Κρήτης-Κύπρου και Αιγύπτου μπορεί να περιέχει επί πλέον απολήψιμα αποθέματα μέχρι και 15 τρισ. m3 φυσικού αερίου (αντιστοιχούν σε 30 χρόνια των αναγκών της Ευρώπης), διαπιστώνουμε τη γεωπολιτική σημασία των ανακαλύψεων που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, υποδεικνύει ο Ηλίας Κονοφάγος. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να μένει αδρανής, ενώ συμβαίνουν όλα αυτά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι Κύπριοι παρά τις τεράστιες οικονομικές προοπτικές που ανοίγονται για τη χώρα δεν πρέπει να αφεθούν να νιώθουν τελείως μόνοι. Λες και το Καστελλόριζο δεν υπάρχει, λες και η Κρήτη δεν υπάρχει». Αναλύοντας όμως τις απόψεις όλων των ειδικών πετρελαιογεωλόγων που ασχολούνται με τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν επίσης εξαιρετικά σημαντικές προοπτικές ανακάλυψης κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη μείζονα περιοχή μεταξύ Κρήτης-Αιγύπτου και Κύπρου, επισημαίνει. Και προτείνει να τεθούν επί τάπητος μεταξύ κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας οι δυνατότητες που υπάρχουν συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου και καθορισμό επίσημα των ορίων των Οικονομικών Ζωνών μεταξύ των δύο χωρών. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα να ανοίξει ερευνητικές περιοχές νότια της Κρήτης για να ανακαλυφθούν τυχόν επιπλέον αποθέματα φυσικού αερίου, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ενεργειακές συνέργειες με την Κύπρο και κοινό αγωγό προς την Ευρώπη.

Θα υποθηκεύσουμε και τα εγγόνια μας

ΑΚΡΩΣ ασύμφορο και αντίθετο με τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις θα είναι τυχόν απόφαση συμβολαίων που θα δεσμεύσουν την Κύπρο με το υγροποιημένο φυσικό αέριο, δηλώνει στον «Φ» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Κώστας Χριστοφίδης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το κόστος υποδομών από μόνο του θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, αφού οι υποδομές δεν θα περιοριστούν μόνο στο τερματικό, αλλά και σε σειρά άλλων έργων υποδομής που θα φανούν αναγκαία, ενώ είναι αδιαμφισβήτητο, ότι το τελικό κόστος έργων είναι πάντα πάνω του προϋπολογιζόμενου - και ειδικά στην Κύπρο της τάξης του 30% -40%. Και επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον Κώστα Χριστοφίδη, θα παραμείνει ένα μεγάλο ερώτημα το κόστος της παροχής φυσικού αερίου. Τα νέα κοιτάσματα που ανακαλύπτονται συνεχώς, ιδιαίτερα στην περιοχή μας αλλάζουν συνεχώς τα δεδομένα και κυρίως τις τιμές. «Αν δεν υπάρχουν σοβαροί πολιτικοί λόγοι, δεν υπάρχει άλλος λόγος να προχωρήσουμε», τονίζει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, διευκρινίζοντας ότι με αυτή την τοποθέτηση, δεν αμφισβητεί με κανένα τρόπο τις ομάδες ειδικών που εργάστηκαν για τις διαδικασίες εξασφάλισης παρόχου φυσικού αερίου και στρατηγικού συνεργάτη για το τερματικό.

Όσο για την επιλογή τεχνολογίας για φυσικό αέριο, δεν είμαι ειδικός για να εκφέρω άποψη, αλλά διαπιστώνω ότι ο καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης (οι απόψεις του οποίου δημοσιεύονται σήμερα στον «Φ») είναι - και με μεγάλο διεθνές εκτόπισμα - αναφέρει ο Κώστας Χριστοφίδης. Εμείς, συμπληρώνει, έχουμε τη θέση ότι πρέπει να καταρτίσει η Κύπρος στρατηγική παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φωτοβολταϊκά συστήματα. Αν εξετάσει με διεθνείς προσφορές η Κύπρος θα διαπιστώσει ότι μπορεί να εξασφαλίσει τα φωτοβολταϊκά πλαίσια για παραγωγή 1.000 ΜWέως 1.500 ΜW (για να καλύπτει όλες τις ανάγκες της και στις ακραίες περιόδους αιχμής), με κόστος 1 ευρώ ανά βατ. Δηλαδή, με τα 3 δισ. ευρώ της υποδομής για τερματικό φυσικού αερίου, μπορεί η Κύπρος να καλύψει τις ανάγκες της σε ηλεκτρισμό, χωρίς μάλιστα να απαιτηθεί η μεγάλη δαπάνη των 6 έως 7 δισ. ευρώ για εξασφάλιση φυσικού αερίου. Τα προβλήματα ποιότητας και συμβατότητας που υπήρχαν σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές στο παρελθόν έχουν ξεπεραστεί πλήρως την τελευταία πενταετία.

Τα τελευταία 4-5 χρόνια ο κόσμος άλλαξε σε σχέση με τα φωτοβολταϊκά, το παράδειγμα της Βαυαρίας που στηρίχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό στα φωτοβολταϊκά είναι χαρακτηριστικό», τονίζει ο πρύτανης. Ακόμα και το πρόβλημα εξασφάλισης της μειωμένης ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται η Κύπρος τις νυκτερινές ώρες λύεται με την πρότασή μας, με τη δημιουργία ηλιοθερμικής παραγωγής αλλά και τη δημιουργία φραγμάτων πάνω από τον Κούρρη. Θα ανεβάζουμε νερό - όταν δεν υπάρχει με τη δωρεάν σχεδόν ενέργεια που θα παράγουμε και θα το αφήνουμε να πέφτει το βράδυ και να παράγεται ηλεκτρισμός. Θα υπάρχουν και οι υφιστάμενες μηχανές παραγωγής της ΑΗΚ για εφεδρεία και συμπληρωματικές ανάγκες. «Δεν ανακαλύπτουμε την ταχινόπιτα, σε άλλες χώρες το κάνουν», συμπληρώνει ο Κώστας Χριστοφίδης. Τα συστήματα μπορούν να αναπτυχθούν σταδιακά, με χρηματοδότηση μέσω μικρού τέλους, που θα επιστραφεί γρήγορα με σημαντικές μειώσεις στο κόστος ηλεκτρισμού.

«Η λύση που τώρα προωθείται με το LΝG, υποθηκεύει τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Μα τώρα που προχωρήσαμε, είναι το αντεπιχείρημα που μας λένε. Τίποτα δεν κάναμε ακόμα, στην πράξη, πώς προχωρήσαμε, είναι η απάντηση», καταλήγει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, που δηλώνει στον «Φ» ότι τις αμέσως επόμενες μέρες το Πανεπιστήμιο θα ανοίξει διάλογο για το θέμα της ενέργειας στην Κύπρο.

ΠΕΤΡΟΣ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗΣ -ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ