Η έξοδος από την κρίση

ΤΑ ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΥΝΑΤΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Του Γιώργου Σκλαβούνου

Χωρίς την ηθική μας αναγέννηση είναι αδύνατη και η πολιτική και οικονομική μας ανασυγκρότηση. Αν ο ιερός θεσμός του κόμματος, ο θεσμός που δημιούργησαν με αγώνες και αίμα οι προοδευτικές δυνάμεις της ανθρωπότητας, για να θεμελιώσουν την δημοκρατία, δεν καταστεί ξανά θεσμός κοινωνικής πρωτοπορίας, τότε στην γενιά μας θα ζήσουμε και το τέλος της δημοκρατίας. Η κρίση των κομμάτων, η κρίση της δημοκρατίας, σε τοπικό, εθνικό και πανανθρώπινο επίπεδο, δεν είναι πρόβλημα οργανωτικό, είναι πρόβλημα βαθύτατα ηθικό.

Κόμματα χωρίς ηθικές αρχές, στις σχέσεις των μελών τους, στα ηγετικά τους κλιμάκια, κόμματα χωρίς ηθικούς κανόνες και φραγμούς στις εσωκομματικές τους λειτουργίες, δεν θα καταστούν ποτέ δυνάμεις δημιουργικής προσφοράς στην κοινωνία. Κόμματα χωρίς πραγματική δημοκρατική λειτουργία και οργάνωση, χωρίς εσωκομματική αξιοκρατία και αλληλεγγύη, χωρίς συντροφικότητα, δεν μπορούν να είναι δυνάμεις κοινωνικής αλλαγής.

Δεν είναι συνεπώς, ούτε θέμα προγράμματος, ούτε θέμα ιδεών, η προϋπόθεση για την αλλαγή. Τα κόμματα και η πολιτική ζωή πάσχουν στον πυρήνα τους. Τα κόμματα, από θεσμοί αναπτυξιακής κοινωνικής ένταξης και υπεύθυνης συμμετοχής, από θεσμοί κοινωνικής απελευθέρωσης, κατάντησαν μηχανισμοί κοινωνικής καθυπόταξης. Κατάντησαν θεσμοί κατάργησης του πολίτη και της αντικατάστασης του από τον οπαδό.

Χωρίς την ηθική αναγέννηση των κομμάτων, χωρίς την απαλλαγή των κομμάτων από τους εξαρτημένους και τους εθισμένους στην χρήση, την κατάχρηση και την νομή της εξουσίας, τα κόμματα δεν μπορούν να ξαναποκτήσουν τον ιστορικό τους ρόλο. Δεν μπορούν να καταστούν κινητήριες αναπτυξιακές δυνάμεις στην ιστορία.

Αν τα κόμματα συνεχίσουν να παραμένουν σύναξη αλληλοϋποβλεπόμενων, αλληλομαχαιρωνόμενων εξουσιομανών, η πολιτική ζωή θα παραμένει αρρωστημένη και θα συνεχίζει να οργιάζει η συνομωσία, η εξαγορά, η διαπλοκή, το συντροφικό μαχαίρωμα. Βέβαια όλα αυτά θα συμβαίνουν είτε στο όνομα της δεξιάς, είτε στο όνομα της αριστεράς, είτε στο όνομα του τόπου και του τοπικισμού, είτε στο όνομα του λαϊκού συμφέροντος. Χωρίς την αναγέννηση του ήθους της συμμετοχής σε κάθε συλλογικό φορέα, σωματείο, συνδικάτο, επιστημονική επαγγελματική ένωση, οι συλλογικοί φορείς θα βυθίζονται, όπως και τα κόμματα, στην ανυποληψία και την αναποτελεσματικότητα. Οι πολίτες θα οδηγούνται στην ιδιώτευση και οι οργανωμένοι φορείς θα μετατρέπονται όλο και περισσότερο, σε όργανα της ιδιοτέλειας όσων κατέλαβαν την διοίκηση τους. Χωρίς αξιόπιστους συμμετοχικούς θεσμούς και χωρίς αξιόπιστα κόμματα, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε κοινωνική συμμετοχή, ούτε συμμετοχικός προγραμματισμός, ούτε κοινωνική δέσμευση, ούτε λογοδοσία των όποιων διαχειριστών εξουσίας, δημόσιου πλούτου, πολιτικής και κοινωνικής δύναμης. Χωρίς αναγέννηση τους ήθους συμμετοχής, χωρίς προσωπική μπέσα, χωρίς ήθος συνεργασίας, χωρίς αφοσίωση στο τόπο, χωρίς σεβασμό στο συμφέρον του γείτονα και το κοινό συμφέρον, θα συνεχίσουμε εισάγουμε λάδι παρά τα 4.200.000 ελαιόδενδρα μας. Θα συνεχίσουμε να εισάγουμε ψάρια και να ρημάζουμε τις λιμνοθάλασσές μας. Θα συνεχίσουμε να πουλάμε στους τουρίστες δώρα που εισάγουμε από την Κίνα παραμένοντας ανίκανοι να υποκαταστήσουμε αυτές τις εισαγωγές με ντόπια βιοτεχνική παραγωγή. Θα παραμένουμε ανίκανοι να διαμορφώσουμε ένα ΤΟΠΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ.

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΦΕΛΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

Πέρα από αυτούς που ανήμποροι να χτίσουν φιλικές συντροφιές δημιουργικής προσφοράς και συνεργασίας, στον αγροτικό τομέα, στην βιοτεχνία, στην αλιεία, πέρα από αυτούς που μπορούν μόνο να καταριούνται το αθηνοκεντρικό κράτος, νομίζοντας πως κάνουν πολιτική, έχουμε και άλλες δυνάμεις.

Πέρα από αυτούς που όντας ανήμποροι να καταστήσουν τα πολιτικά κόμματα του τόπου τους, σε εργαστήρια συναγωνισμού δημιουργικής συμμετοχής και προσφοράς, τα μετέτρεψαν σε τοπικές σφραγίδες κομμάτων, σε τοπικές αντιπροσωπείες κομμάτων, σε μικρομάγαζα συναλλαγής και προσωπικής προβολής. Με ένα τέτοιο πολιτικό προσωπικό, η έξοδος από την κρίση θα είναι αδύνατη.

Πέρα όμως από αυτές τις δυνάμεις, πέρα από τις δυνάμεις που καθηλώνουν τον πολίτη, τον άνθρωπο, σε άβουλο οπαδό χωρίς πίστη στις δυνάμεις του, χωρίς γνώση των δυνατοτήτων του, χωρίς την εμπειρία της τρομακτικής αποτελεσματικότας που μπορεί να δώσει η συνεργασία, η μπέσα, η συντροφικότητα υπάρχουν και υγιείς δυνάμεις.

Υπάρχουν δυνάμεις και δυνατότητες, υπάρχει προοπτική δημιουργικής ανατροπής, δημιουργικής εξόδου από το τέλμα και την παρακμή. Τέτοιες αναγεννητικές δυνάμεις υπάρχουν και στην δεξιά και στο κέντρο και στην αριστερά. Τέτοιες δυνάμεις υπάρχουν και μπορούν να υπηρετήσουν την αναγέννηση του πολιτικού μας συστήματος στο σύνολο του, τοπικού και εθνικού. Αυτές τις δυνάμεις έχουμε χρέος να αναδείξουμε σε αυτές τις εκλογές, και μπορούμε να τις αναδείξουμε.

Ο άνθρωπος, ο κάθε απλός άνθρωπος ήταν και παραμένει ο μικρός και ο ΜΕΓΑΣ. Κάθε ένας από μας κλείνει μέσα του το φόβο και το θάρρος, την ατολμία και την υποταγή όσο και την δύναμη της απελευθέρωσης, κλείνει μέσα του τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπεια. Κάθε ένας από μας κλείνει μέσα του τον άνθρωπο της συντροφιάς και της συντροφικότητας, μαζί με τον άνθρωπο της αντικοινωνικής αντιπαλότητας και του ατομικιστικού μικροσυμφέροντος.

Όταν λέμε ότι η κρίση είναι βαθύτατα ηθική και βαθύτατα πολιτισμική εννοούμε ότι ως άτομα και ως κοινωνία, αφεθήκαμε στον άνθρωπο της μικρότητας και του συμβιβασμού, του φόβου, του μικροσυμφέροντος, του αντικοινωνικού ατομικισμού. Εμείς, ο καθένας από μας, καθημερινά δολοφονεί μέσα του και δίπλα του, την μπέσα, την συντροφικότητα, την αξιοκρατία, την ελπίδα, τον έρωτα για το όμορφο, το χρήσιμο και το καλό.

ΕΧΕΙ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΑΛΛΟ ΣΚΑΛΙ;

Όσο ο καθένας από μας δεν κάνει την μικρή του επανάσταση, όσο ο καθένας από μας αρνείται να αναγνωρίσει, να σεβαστεί, να εμπιστευτεί, τις τεράστιες δυνάμεις που κλείνει μέσα του και τις τρομακτικές δυνάμεις που μπορεί να προσφέρει η ανιδιοτελή συνεργασία με τον διπλανό του: τόσο η ζωή μας θα παραμένει στο έλεος των εμπόρων της πολιτικής και των καταχραστών της εξουσίας.

Όσο ο καθένας από μας, είτε περιμένει από το αθηνοκεντρικό κράτος, είτε το καταριέται, τόσο η έξοδος από την κρίση θα παραμένει απραγματοποίητο όνειρο.

"Οργανωτίστικοι τσελεμεντέδες" και προεκλογικά προγράμματα από μόνα τους, σε καμία περίπτωση, δεν δημιουργούν το αναγκαίο νέο ήθος εργασίας και συνεργασίας, ανάμεσα μας, ούτε στην κοινωνία μας.

• Οι εκλογές από μόνες τους, δεν μπορούν να απαλλάξουν τον τόπο από την πολιτική παρακμή. Αντίθετα μάλιστα, ο τρόπος που γίνονται, βυθίζει τον τόπο βαθύτερα στην παρακμή.

• Η ψήφος διαμαρτυρίας δεν αρκεί για την έξοδο από την κρίση.

• Σε καμία περίπτωση δεν αρκεί για την έξοδο από την κρίση ο προεκλογικός πυρετός, που θα μετατραπεί, όπως γίνεται πάντα, σε πολιτική χειμέρια νάρκη, αμέσως μετά τις εκλογές.

• Αν αυτές οι εκλογές δεν καταστούν, η αφετηρία για ένα νέο ξεκίνημα για μια κοινωνική αφύπνιση, για αναγέννηση του κάθε κόμματος ξεχωριστά και της πολιτικής ζωής στο σύνολο της, η κρίση θα βαθαίνει με τραγικές συνέπειες, τόσο κοινωνικές, όσο και εθνικές.

Κάθε τίμιος συμπολίτης, κάθε τίμιος συνάδελφος στην δουλεία, κάθε καλός γείτονας, κάθε συνεπής στο κόμμα του και στις αρχές του, αφοσιωμένος στο γενικότερο συμφέρον, είναι περισσότερο σύντροφος, από τον κατά συνήθεια, ή και από συμφέρον κομματικό μας σύντροφο.

Με τις ως άνω παραδοχές, ναι είναι δυνατόν:

• Να ζήσουμε, να δημιουργήσουμε, να χαρούμε και να προσφέρουμε στα παιδιά μας, ένα τόπο και ένα κόσμο ομορφότερο.

• Ναι είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε μια τοπική οικονομία, μια τοπική κοινωνία, μια πατρίδα που θα εμπνέει στα μέλη της και την νέα γενιά της, αφοσίωση, σεβασμό, αγάπη.

• Ναι είναι δυνατόν να κατακτήσουμε τα μεγάλα ιδανικά, αν κατακτήσουμε την δύναμη να κερδίζουμε τις μικρές και ταπεινές μάχες της καθημερινής ζωής, στην γειτονιά, στο χωριό, στο τοπικό σύλλογο, στο επιστημονικό και επαγγελματικό σωματείο.

• Αν την ομορφιά δεν είμαστε ικανοί να την χτίσουμε στην αυλή μας δεν θα την προσφέρουμε ποτέ στην πατρίδα.

• Αν την επαναστατική αλλαγή δεν την ζήσουμε στην ψυχή μας, δεν θα την προσφέρουμε ποτέ στον τόπο μας.

Οι εκλογές (από μόνες τους) ποτέ στην ιστορία δεν ανέβασαν ούτε την πολιτική συνείδηση μιας κοινωνίας, ούτε την ανταγωνιστικότητα μια οικονομίας.

Η μετακίνηση ψηφοφόρων και δυσαρεστημένων, από κόμμα σε κόμμα, δεν αποτελεί διαδικασία πολιτικής ή κοινωνικής ανάπτυξης. Το ζητούμενο δεν είναι να γυρίσουμε στο άλλο πλευρό, για να κοιμηθούμε καλύτερα. Το ζητούμενο είναι η πραγματική αφύπνιση, η ουσιαστική οργάνωση και συμμετοχή.

Το ζητούμενο είναι: η αφύπνιση του ανθρώπου, του δημιουργού, που όλοι κλείνουμε μέσα μας. Ας χρησιμοποιήσουμε αυτές τις εκλογές σαν ευκαιρία. Ας τις αξιοποιήσουμε για να αναδείξουμε ότι γνησιότερο, ότι καλύτερο, ότι αποτελεσματικότερο, για τις πραγματικές συνεργασίες που έχει ανάγκη ο τόπος.

ΓΣ