Ένα ακόμη εξαιρετικό άρθρο του Τάκη Θεοδωρόπουλου για την κατάντια της δημόσιας εκπαίδευσης και τις επιπτώσεις στην Παιδεία.
ΔΕΕ
Να καταργηθεί η μέση εκπαίδευση
ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
Σε τι χρειάζεται το Γυμνάσιο; Μα για να μπορείς να περάσεις στο Λύκειο. Και σε τι χρειάζεται το Λύκειο; Μα με το απολυτήριο του Λυκείου μπορείς να πας στο Πανεπιστήμιο ή σε ΤΕΙ, και γενικά να λες ότι έχεις απολυτήριο Λυκείου και να αναλάβεις και κάνα υπουργείο όταν έρθει η ώρα. Η ζωή είναι απλή κι εμείς την κάνουμε πολύπλοκη. Ως εκ τούτου, αν θέλουμε να την υπηρετήσουμε, οφείλουμε να την απλουστεύσουμε.
Και επειδή το Γυμνάσιο είναι «πέρασμα», το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να απλουστεύσει τις διαδικασίες. Όπως θα διαβάσατε χθες στην «Κ», μαθητές θα μπορούν να προβιβάζονται με 5, 6, 7 σε μαθήματα όπως η Ελληνική Γλώσσα, η Ιστορία, τα Μαθηματικά και η Φυσική.
Ορισμένοι τα αποκαλούν «βασικά» μαθήματα της εγκυκλίου παιδείας. Ελάτε τώρα. Το βασικό είναι να περνάς τις τάξεις με όσο λιγότερο κόπο γίνεται, να μην ταλαιπωρείς τους ψηφοφόρους σου. Ακόμη βασικότερο είναι η ισότης, βασική αρχή της δημοκρατίας. Δεν είναι δυνατόν το παιδί να αισθάνεται αδικημένο επειδή είναι αγράμματο. Είναι κοινωνική αδικία. Σημειωτέον ότι εδώ δεν μιλάμε καν για την περίφημη αριστεία. Ή μάλλον μιλάμε για αριστεία σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον όπου η βάση του 10 θεωρείται κάποιου είδους αριστεία. Είπαμε: το σχολείο μοιάζει όλο και περισσότερο με τηλεπαιχνίδι. «Πες μας, Γιάννη, ποια είναι η διαφορά της Λέσβου από τη Μυτιλήνη;» «Καμία, κύριε. Νησί η μία, νησί και η άλλη, και μάλιστα τα επισκέφθηκε ο πρωθυπουργός και τα δύο φέτος το καλοκαίρι». «Μπράβο, Γιάννη!» Ο Γιάννης, όταν αποφοιτήσει, θα βλέπει αεροπλάνο να απογειώνεται από το «Ελ. Βενιζέλος» και θα νομίζει ότι οι Ελληνες κατάφεραν καίριο πλήγμα κατά του νόμου της βαρύτητας. «Τόσο βαρύ πράγμα, γεμάτο κόσμο και να μπορεί να πετάξει. Miracolo!»
«Των οικιών ημών εμπιπραμένων ημείς άδομεν». Το είπε ο Αρχιεπίσκοπος για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών. Ισχύει για όλη την εκπαίδευση. Οι σύλλογοι φιλολόγων διαμαρτύρονται διότι έκοψαν τη διδασκαλία της Μινωικής, Μυκηναϊκής εποχής, καθώς και της περιόδου του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Κατ’ αρχάς, ο φιλόλογος είναι φιλόλογος, δεν είναι ιστορικός. Μπορεί να διδάξει αρχαία ελληνικά, μπορεί να διδάξει σύγχρονη λογοτεχνία, όμως γιατί πρέπει να μπορεί και να διδάξει Ιστορία; Και πώς είναι δυνατόν να διδάσκουν Ιστορία οι καθ’ όλα αξιοσέβαστοι καθηγητές Αγγλικών ή Γερμανικών για να συμπληρώνουν τις διδακτικές τους ώρες; Και μη μου πείτε κρίση έχουμε και δεν έχουμε λεφτά, διότι η κατάσταση είναι παγιωμένη εδώ και κάτι δεκαετίες. Δεν ξέρω αν υπήρξε ποτέ ειδικότης «καθηγητής Ιστορίας». Πάντα ήταν κάποιος φιλόλογος που θεωρούσε τη διδασκαλία της Ιστορίας πάρεργο. Διαβάζει κάποια κεφάλαια από το κακογραμμένο εγχειρίδιο, τα απαγγέλλει στους μαθητές του και τους ζητάει να αποστηθίσουν τα ονόματα της Μακεδονικής Δυναστείας, διότι θεωρούνται Σος – στα ελληνικά, σάλτσα ειδικού τύπου και κεφάλαια απαραίτητα για να περάσεις τις εξετάσεις. Αλήθεια ποιοι και πόσοι ξέρουν ποιος υπήρξε ο ρόλος του Βυζαντίου και γιατί αξίζει τον κόπο να ασχολούμαστε μ’ αυτό τον 21ο αιώνα; Πρέπει να διαβάσεις τον κλασικό Ράνσιμαν ή την εξαιρετική Τζούντιθ Χέριν για να το καταλάβεις.
Αλλιώς μένεις με τη γεύση της κακοχωνεμένης «σάλτσας σος», όπως την αποκαλούν συμπαθέστατοι σερβιτόροι, συνήθως απόφοιτοι δραματικών σχολών.
Το ζητούμενο δεν είναι ποιες περίοδοι της Ιστορίας θα διδάσκονται. Το ζητούμενο δεν είναι πόσες ώρες αρχαία ελληνικά θα διδάσκονται. Το ζητούμενο δεν είναι πόσες ώρες νεοελληνική λογοτεχνία θα διδάσκονται.
Το ζητούμενο είναι πώς θα διδάσκεται η Ιστορία που διδάσκεται, πώς θα διδάσκονται τα αρχαία και πώς η νεοελληνική λογοτεχνία και κατά συνέπεια η μητρική μας γλώσσα. Τη λογοτεχνία τη διδάσκουν από εγχειρίδια όπου έχει μεγαλύτερη σημασία το στεγνό κείμενο παρουσίασης ενός ποιήματος του Καβάφη από το ίδιο το ποίημα του Καβάφη.
Σύμπτωμα βαριάς και χρόνιας αναπηρίας. Μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έχει στηρίξει την ύπαρξή της στον σύγχρονο κόσμο στη σχέση της με την αρχαιότητά της, δεν έχει βρει ακόμη τον κατάλληλο τρόπο για να διδάσκει αυτήν την αρχαιότητα στο σχολείο. Μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έχει στηρίξει την αξιοπρέπειά της στην μακραίωνη Ιστορία της, δεν έχει ακόμη βρει τον κατάλληλο τρόπο για να τη διδάσκει στο σχολείο.
Μιλάμε ελληνικά. Μαζί με τα εβραϊκά είναι η αρχαιότερη γλώσσα του Δυτικού Πολιτισμού. Κι όμως έχουμε μετατρέψει τη διδασκαλία της σε καταναγκαστικό έργο.
Πώς συνδέονται όλ’ αυτά με τη βαθμολογία; Μα είναι πολύ απλό. Η μέση εκπαίδευση υπάρχει για να δημιουργεί απαιτήσεις από τους εφήβους. Αυτό θα πει «γενική μόρφωση» ή «καλλιέργεια», δύο εκφράσεις που τις έχουμε σβήσει από το λεξιλόγιό μας. Κι αν δεν τους δημιουργήσεις απαιτήσεις από τη γλώσσα που μιλούν ή από την ιστορική τους συνείδηση, τότε μπορείς και να τους ξεφορτωθείς και μ’ ένα πενταράκι στα είκοσι, για να τελειώνουμε και να μην ταλαιπωρούμεθα και οι δύο.
Επειδή δε οι διάφοροι αριστερόφρονες σπουδαιοφανείς πανεπιστημιακοί της φυλής των μεταμοντέρνων Λιάκων –διότι περί φυλής πρόκειται– θα πουν ότι το ζήτημα είναι πώς θα δημιουργήσουμε όχι «εθνοκεντρική» αλλά «κάτι άλλο» συνείδηση στους νέους, λέω το εξής. Τον σύγχρονο κόσμο, εμείς οι Ελληνες, τον βλέπουμε μέσα από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η δε ευρωπαϊκή μας συνείδηση περνάει μέσα από το φίλτρο της εθνικής μας συνείδησης. Όσο εξασθενεί η εθνική μας συνείδηση, τόσο απομακρυνόμαστε από την Ευρώπη.
Θα μου πείτε ο κόσμος είναι μεγάλος. Υπάρχει και ο Τρίτος και ο Τέταρτος Κόσμος. Όλα είναι σχετικά. Και ακόμη και το πέντε στα είκοσι θεωρείται άριστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου