Τα τελευταία χρόνια έχει επανέλθει στο προσκήνιο με ιδιαίτερη ένταση η παραφιλολογία περί "ξανθού γένους" που θα σώσει τους ραγιάδες νεοέλληνες από όλα τα δεινά, πραγματικά ή φανταστικά, που ανοήτως και με την γνωστή επιπολαιότητα που μας διακρίνει ως λαό διαχρονικά, συσσωρεύσαμε οι ίδιοι στην χώρα: Τις εξωτερικές απειλές, την ισλαμική εισβολή, τους διεθνείς ...τοκογλύφους, το ...ΔΝΤ, την οικονομική, πολιτική και κοινωνική καχεξία, την παρακμή και διάλυση κάθε τομέα, την πολιτισμική υστέρηση, τον αφανισμό των ηθικών αξιών που μας συγκροτούσαν και συγκρατούσαν ως κοινωνία. Αντί της αναγκαίας αυτοκριτικής και της συλλογικής προσπάθειας ανασυγκρότησης, επιλέξαμε την εύκολη λύση της αναμονής του "από μηχανής θεού". Αποτυχημένοι πολιτικάντηδες, θρησκόληπτοι προφητειολόγοι, ημιμαθείς τσαρλατάνοι κάθε κατηγορίας και προέλευσης αναλώνονται καθημερινά να μας πείσουν ότι δεν φταίμε εμείς για την κατάντια μας, αλλά πάντα οι "άλλοι" που μας επιβουλεύονται μονίμως. Βεβαίως ουδείς μας εξηγεί γιατί δεν αντιδρούμε συνολικά, αλλά αντιθέτως κάνουμε ο,τι περνάει από το χέρι μας για να τους διευκολύνουμε, ψηφίζοντας συστηματικά τους πλέον άχρηστους, ακατάλληλους και επικίνδυνους πολιτικούς, να αδιαφορούμε και να μη αντιδρούμε για όσα εγκληματικά συμβαίνουν γύρω μας, να συνεχίζουμε την πορεία προς την τελική καταστροφή έχοντας πείσει τους εαυτούς μας ότι δεν συμβαίνει και κάτι σοβαρό, ότι το αύριο θα είναι ίδιο με το σήμερα, ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι το φοβερό και τρομερό. Ας βολευτούμε στους καναπέδες μας και ας αφοσιωθούμε στα παιχνίδια του Γιούρο 2016.
Το πρώτο άρθρο που ακολουθεί, του επίκουρου καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Άγγελου Μ. Συρίγου, αποτελεί μια εξαιρετική και κυρίως ισορροπημένη αποτίμηση της πρόσφατης επίσκεψης του Προέδρου Πούτιν στην Ελλάδα που θέτει τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις με απόλυτο ρεαλισμό, μακριά από φρούδες ελπίδες ότι "ο Μόσκοβος" θα μας λύσει τα προβλήματα, αλλά και τις εξ ίσου φαιδρές αντιρωσσικές υστερίες ορισμένων κύκλων που πιστεύουν ότι τα συμφέροντά τους εξυπηρετούνται με την προβολή χυδαίου φιλοαμερικανισμού και γλοιώδους φιλοευρωπαϊσμού.
Το δεύτερο κείμενο είναι ένα παλαιότερο άρθρο του γνωστού και μη εξαιρετέου πρώην υπουργού Θ. Πάγκαλου, που αξίζει να διαβαστεί.
ΔΕΕ
Μέχρι να ’ρθει ο Μόσκοβος...
ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ
Η επίσκεψη Βλαντιμίρ Πούτιν έφερε για ακόμη μία φορά στην επιφάνεια τα ορμέμφυτα της ελληνικής φυλής για το ξανθό και ομόδοξο γένος. Ο Ρώσος πρόεδρος μάλλον ενδιαφερόταν περισσότερο για το Άγιον Όρος και τους εκεί εγκαταβιούντες Ρώσους μοναχούς. Σημαντικό τμήμα της δημόσιας εικόνας του στο εσωτερικό της Ρωσίας είναι η διασύνδεση με την Ορθοδοξία και το ένδοξο αυτοκρατορικό παρελθόν. Υποχρεωτικό αντίτιμο της επισκέψεως στον Αθω ήταν το σύντομο –και αδιάφορο– πέρασμα από την Αθήνα.
Αυτό όμως δεν εμπόδισε το ανατολικό (και συναισθηματικό) τμήμα της ψυχής μας να φαντασιώνεται μεγάλες οικονομικές συμφωνίες και να βλέπει στο ταξίδι ευκαιρίες να αλλάξουμε συμμαχικό προσανατολισμό και να στραφούμε προς τη Ρωσία. Αλλωστε, ήδη από τον 18ο αιώνα και τη Μεγάλη Αικατερίνη περιμένουμε να έλθει «ο Μόσκοβος» που λέει και το δημοτικό τραγούδι.
Πόσο ρεαλιστικό είναι η Ρωσία να θέλει «να έλθει» σε εμάς; Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στα Ορλωφικά του 1770, στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878 όταν η Ρωσία επέλεξε να δημιουργήσει μια Μεγάλη Βουλγαρία στον χώρο της Μακεδονίας ή στο Κυπριακό τις δεκαετίες του 1960-70. Κατά το εντελώς πρόσφατο παρελθόν μας, στην οικονομική κρίση και πέρυσι κατά τη μεγάλη αναζήτηση χρηματοδότη που θα μας έδινε δυνατότητα απαλλαγής από τα μνημόνια, η Ρωσία στάθηκε απόμακρη. Εδειξε ότι μας υπολογίζει ως τμήμα της Δύσεως με τα μεγάλα κράτη της οποίας δεν ενδιαφέρεται να χαλάσει τις σχέσεις της.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Ρωσία δεν θέλησε να «έλθει» ούτε στην περίπτωση της Κύπρου το 2012. Τα χρηματικά ποσά που απαιτούνταν ήσαν κατά πολύ μικρότερα αυτών που χρειαζόταν η Ελλάδα. Επιπλέον, ένα πολύ μεγάλο τμήμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες αφορούσε ρωσικά κεφάλαια. Τέλος, όλα αυτά συνέβησαν ενώ είχε αρχίσει να φουντώνει η συριακή κρίση και θα ήταν λογικό η Ρωσία να αναζητήσει εναλλακτική τοποθεσία για την απειλούμενη ναυτική της βάση στην Ταρσό της Συρίας.
Πόσο λογικό είναι να θέλουμε εμείς να «έλθει» η Ρωσία εδώ; Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αντιληφθούμε τη διαφορά μεταξύ αφ’ ενός στρατηγικών συμμάχων και αφ’ ετέρου χωρών που λειτουργούν ως αντίβαρα. Ευρώπη και ΗΠΑ είναι στρατηγικοί μας σύμμαχοι. Σε έναν κόσμο που η μόνη μακροχρόνια σταθερά είναι η αστάθεια και οι ανατροπές, η Δύση έχει δημιουργήσει το πιο πλήρες σύστημα στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής ασφαλείας με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Σε αυτό το σύστημα εμείς μετέχουμε, όχι απαραιτήτως με τον τρόπο που θα θέλαμε, αλλά μετέχουμε. Σε μια γειτονιά με πολλά προβλήματα, τα ζωτικά συμφέροντα της ασφάλειας του ελληνικού λαού, της εδαφικής ακεραιότητας και της μακροπρόθεσμης οικονομικής μας ευημερίας συνδέονται με αυτά των συγκεκριμένων συμμάχων.
Η Ρωσία (όπως και η Κίνα και το Ιράν) λειτουργεί ως χώρα-αντίβαρο. Οι χώρες-αντίβαρα μπορούν να βοηθήσουν σε επιμέρους πολιτικές (π.χ. τροφοδοσία με αέριο). Οι καλές σχέσεις μαζί τους μπορούν να μετριάσουν ακρότητες των στρατηγικών συμμάχων. Ενδεικτική επ’ αυτού ήταν η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ για τις πολλαπλές τουρκικές παραβιάσεις και την απάθεια του ΝΑΤΟ.
Οι χώρες-αντίβαρα προσφέρουν ερείσματα που καθιστούν λιγότερο προβλέψιμες τις αντιδράσεις των μικρών ή μεσαίων χωρών στις πιέσεις των στρατηγικών τους συμμάχων.
Οι χώρες-αντίβαρα, όμως, είναι αυτό που λέει το όνομά τους. Βοηθούν τις ισορροπίες. Δεν είναι στρατηγικοί σύμμαχοι και προφανώς δεν είναι ο «άλλος» πόλος που εναγωνίως αναζητούν κάποιοι στην Ελλάδα έχοντας ξεμείνει στην εποχή του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Αυτές τις ψευδαισθήσεις δεν τις έχουν πρωτίστως οι χώρες-αντίβαρα, όπως αποδεικνύεται και από τη διαχρονική στάση της Ρωσίας.
Με αυτά τα δεδομένα και χωρίς φαντασιώσεις νέων στρατηγικών συμμαχιών, το άνοιγμα προς τη Ρωσία είναι απαραίτητο. Αλλωστε στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, το 1979, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επισκέφθηκε Σοβιετική Ενωση και Πεκίνο.
Το άμεσο που μπορούμε να περιμένουμε από τη Ρωσία είναι σημαντική αύξηση των τουριστικών αφίξεων. Τα πράγματα είναι πιο ασαφή στα ενεργειακά. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ανήκουν στο νέο υπερταμείο και θα δοθούν (ευτυχώς) μέσω διεθνούς διαγωνισμού. Μακάρι να το πάρουν οι Ρώσοι για να μην αποκτήσει η κινεζική παρουσία μονοπωλιακά χαρακτηριστικά στη μικρή ελληνική αγορά. Τέλος, μην έχουμε την εντύπωση ότι θα μεσολαβήσει η Ελλάδα απευθείας στη Ρωσία για τις σχέσεις της με τη Δύση. Όταν μιλάνε απευθείας η νύφη και ο γαμπρός, δεν χωρούν προξενητάδες.
Το ξανθό γένος
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ
29.11.2015
Οι Τούρκοι εμφανίστηκαν νωρίς στον προθάλαμο της ιστορίας. Με τη μια ή την άλλη μορφή εγκατέλειπαν την Κεντρική Ασία μαζί με τα κοπάδια τους. Οι νομάδες ακολουθούν την κατάσταση που δημιουργείται στα βοσκοτόπια από τα δικά τους ζώα ή από τα ζώα γειτονικών πληθυσμών. Πολλές φορές, όμως, ακολουθούν και φήμες, οράματα και ελπίδες, δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, που φτάνουν μέχρι τα αυτιά τους. Τα κίνητρα αυτών των μετακινήσεων ήταν βασικά δύο: η βόσκηση και η λεηλασία.
Οταν είχα επισκεφθεί ως υπουργός Εξωτερικών το Ουζμπεκιστάν, μου έκανε την τιμή να με δεχθεί ο πρόεδρος Καρίμοφ. Παλαιό στέλεχος της KGB, παλαιός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης για το Ουζμπεκιστάν, είχε εκλεγεί πανηγυρικά πρόεδρος της χώρας και ασκούσε με χαλύβδινη πυγμή τα καθήκοντά του. Σε μια στιγμή με κοίταξε με μειδίαμα και με ρώτησε: «Κύριε υπουργέ, δεν με θεωρείτε Τούρκο;». Ηξερα, βέβαια, ότι οι Ουζμπέκοι μιλούν, ως ιδιαίτερη γλώσσα, μια τουρανική διάλεκτο, κάποιου είδους τουρκικά δηλαδή. Απάντησα στον Καρίμοφ, ο οποίος εξάλλου σταθερά συνεννοείτο με τους επιτελείς του και μιλούσε και σε εμένα μέσω μεταφραστή στα ρωσικά, «Βεβαίως δεν σας θεωρώ Τούρκο, κ. πρόεδρε. Οι Ουζμπέκοι είναι ιδιαίτερο έθνος. Οι Γάλλοι, οι Ισπανοί, οι Ιταλοί και οι Πορτογάλοι μιλούν παραπλήσιες γλώσσες. Δεν είναι, όμως, το ίδιο έθνος». Το πρόσωπο του Καρίμοφ έλαμψε. «Ξέρετε», μου είπε, «όταν προ ημερών είχε έρθει εδώ ο πρόεδρος της Τουρκίας κ. Ντεμιρέλ με αγκάλιασε και με προσφώνησε “αδερφέ μου Τούρκο”. Του απάντησα τότε εγώ: “εσύ είσαι ο αδερφός μου Ουζμπέκος, γιατί οι Ουζμπέκοι στη μυθολογία κατοικούσαν σε 12 γιούρτες. Η μία από αυτές είναι οι Οσμανλίδες, από τους οποίους προέρχεσαι εσύ και οι σύγχρονοι Τούρκοι. Εγώ έχω τις άλλες 11 γιούρτες. Αρα εσύ είσαι αδερφός μου Ουζμπέκος και όχι εγώ αδερφός σου Τούρκος”».
Την εποχή εκείνη (δεκαετία του ’90) το μεγάλο σχέδιο της τουρκικής ηγεσίας ήταν η ολοκλήρωση του τουρανικού ονείρου. Η ανάπτυξη δηλαδή μιας ισχυρής επιρροής που θα δημιουργούσε προνομιακές σχέσεις μεταξύ της «μητέρας πατρίδας» και των λαών που είχαν μείνει πίσω στην Κεντρική Ασία (Ουζμπέκοι, Καζάκοι, Τουρκμένοι, Αζέροι και διάφοροι άλλοι που κατοικούσαν στις παρυφές του Καυκάσου). Το σχέδιο αυτό, οιονεί ιμπεριαλιστικής εξάπλωσης της Τουρκίας και αποκοπής των λαών αυτών από το μέχρι πρότινος σοβιετικό παρελθόν τους, ήταν αδύνατο. Ούτε η οικονομική ισχύς της Τουρκίας, όσο κι αν πήγαιναν καλά τα πράγματα, ούτε οι ιδεολογικές και τεχνολογικές της ικανότητες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας τέτοιας εξάπλωσης.
Η Ρωσία βγαίνει από τον Μεσαίωνα με τις μεγάλες μάχες με τους Τατάρους Τούρκους, οι οποίοι τελικά απωθήθηκαν στα βάθη της Κριμαίας και τιμωρήθηκαν από τους κομμουνιστές με εξορία στα βάθη της Κεντρικής Ασίας. Οι Τάταροι είχαν πραγματοποιήσει σε ευρύτατη κλίματα εγκλήματα εναντίον του Ρώσου χωρικού με δολοφονίες, βιασμούς και κλοπή παιδιών, καθώς και εφαρμόζοντας, αφού αφαιρούσαν ό,τι τους φαινόταν καταναλώσιμο, την πολιτική της καμένης γης σε μεγάλο μέρος της Ουκρανίας και της Νότιας Ρωσίας. Από εκεί και πέρα δημιουργείται μια ιστορική συνάφεια ανάμεσα στη Ρωσία και στην Τουρκία, που δεν διαψεύστηκε ποτέ από την εξέλιξη των γεγονότων.
Σε αυτή τη μακρά περίοδο των τεσσάρων τελευταίων αιώνων κάθε φορά, χωρίς εξαίρεση, που η Τουρκία έρχεται σε σύγκρουση με τη Ρωσία, οι συνέπειες είναι βαρύτατες για τη γείτονα χώρα. Η Ρωσία είχε πελάτες στα Βαλκάνια. Σταθερούς, που είχαν επιλεγεί αρχικά με βάση τον πανσλαβισμό, όπως τους Βουλγάρους και τους Σέρβους. Μονομερώς οι Ελληνες θεωρούσαν ότι υπάρχει μια ιδιαίτερα στενή σχέση που συνδέει τους Ορθοδόξους Χριστιανούς. Το ξανθό γένος ήταν η μεγάλη ελπίδα των υποδουλωμένων Ελλήνων και η αναμονή του πότε επιβραβευόταν και πότε όχι. Είναι γνωστές οι ιστορίες και δεν θα ήθελα να τις επαναλάβω λεπτομερώς εδώ. Οι υπόδουλοι συχνά απογοητεύτηκαν και μερικές φορές αισθάνθηκαν ότι προδόθηκαν από την τσαρική ρωσική ηγεσία. Π.χ. στα Ορλωφικά. Αλλες πάλι φορές η Ρωσία παρείχε έμμεσα χείρα βοηθείας ή αποδοκίμαζε, ανάλογα με τα συμφέροντά της, τις ελπίδες των εξεγερμένων. Οπωσδήποτε να μην ξεχνάμε ότι χωρίς τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, την ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας στην Οδησσό, τον Πρίγκιπα, Στρατηγό της Ρωσίας Υψηλάντη και τον πρώτο μας Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, η Ελλάδα δεν θα είχε τη μορφή που έχει σήμερα ή αν είχε ακολουθήσει την ίδια πορεία θα το είχε κάνει με μεγάλη καθυστέρηση.
Από την άλλη πλευρά, αν ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι δεν χαρακτήριζαν «εθνικοαπελευθερωτικό» το κίνημα του Κεμάλ Ατατούρκ και αν δεν τον ενίσχυαν ποικιλοτρόπως, θεωρώντας την παρουσία των Ελλήνων στη Μικρά Ασία «ιμπεριαλιστική επιδρομή», ίσως ο Κεμάλ να νικούσε κάποτε αλλά όχι στους ρυθμούς και στην έκταση που αυτό συνέβη. Η εγκατάλειψη της Αρμενίας και του Πόντου από τα σοβιετικά στρατεύματα οδήγησε στη γνωστή γενοκτονία τους δύο αυτούς χριστιανικούς πληθυσμούς.
Η ανθρωπότητα είναι κατάπληκτη μπροστά στην πράξη του ηγέτη της Τουρκίας Ερντογάν. Εχω έναν Τούρκο φίλο, που έχει μια εξαιρετική θέση στην τουρκική διανόηση και επιμένει ότι ο Ερντογάν δεν είναι στα καλά του. Θεωρεί μάλιστα ότι αυτό συμβαίνει με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Μεγαλομανής ο αφέντης της Τουρκίας έχει στραφεί προς την έμμονη ιδέα ότι αυτός θα είναι ο νέος Χαλίφης του Ισλάμ, εκπρόσωπος του Αλλάχ επί της γης και συνεχιστής του έργου του Μωάμεθ. Καταλαβαίνετε ότι, αν κάτι τέτοιο συμβαίνει, η εσωτερική τάξη στην Τουρκία θα υποστεί αλλεπάλληλα πλήγματα. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την οργανωμένη και εσκεμμένη επίθεση «πισώπλατα» εναντίον ενός απαρχαιωμένου ρωσικού αεροπλάνου, που δεν είχε καμιά ελπίδα να αντεπεξέλθει και που δεν είχε διαπράξει καμία παραβίαση, όπως τελικά φαίνεται;
Οι συνέπειες είναι ορατές. Συμμαχικά αεροπλάνα θα ισοπεδώσουν το ISIS και όλα τα εδάφη που κατέχει. Η Τουρκία θα χάσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα το φυσικό αέριο που απολάμβανε από τη Ρωσία σε προνομιακές τιμές. Θα υποστεί πλήθος εξευτελισμούς σε όλους τους διεθνείς χώρους που θα τολμά να εμφανίζεται. Το χειρότερο από όλα περίπου 3,5 εκατομμύρια τουρίστες, που κάθε χρόνο διάλεγαν την Τουρκία για να πραγματοποιήσουν εκτός από τις τουριστικές τους δαπάνες και μεγάλες αγορές λαθρεμπορικού χαρακτήρα, δεν πρόκειται να επανέλθουν.
Είμαστε έτοιμοι να ζήσουμε μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα; Θα είναι κρίμα, αν μέσα σ’ αυτή την κοσμογονία, που έχει προκληθεί από τα τελευταία γεγονότα, η Ελλάδα συνέχιζε τον δρόμο της πνευματικής και πολιτικής υπανάπτυξης με μέσα ενημέρωσης που προτείνουν συστηματικά στον κόσμο έναν καθημερινό σε βάρος ενός μηνιαίου ορίζοντα και ως μέθοδο ανταλλαγής απόψεων στις τηλεοράσεις το φωναχτό ξεκατίνιασμα μέσα και έξω από το κόμμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου